Porządkowanie cmentarza z I wojny światowej na Pańskiej Dolinie

Szczegóły

Opublikowano: niedziela, 19, październik 2014 20:06

INFORMACJE O PROJEKCIE
Tytuł projektu „Bezimienni świadkowie historii” – rok szkolny 2011/12

Imię i nazwisko nauczyciela – opiekuna projektu: Marzanna Świrszcz
Imiona i nazwiska uczniów – uczestników projektu: uczniowie klasy I c : Angelika Bochniak, Dominika Denkiewicz, Dominika Haczykowska,  Łukasz Jachorek, Sylwia Jacuniak, Aneta Kiszka, Hubert Kowalski, Marlena Krzak, Krystian Krzywonos, Paulina Kuryło, Damian Kycko, Katarzyna Maluga, Michał Mazurek, Kinga Motowidło, Sylwia Pieczykolan, Sylwestr Smyk, Damian Zaprawa, Paweł Złotnik
 
Na jednej z pierwszych godzin wychowawczych klasa I c ustaliła, że w bieżącym roku szkolnym przystąpi do realizacji edukacyjnego  projektu gimnazjalnego.  Uczniowie zaakceptowali propozycję wychowawczyni o włączeniu się do ogólnopolskiej akcji „Ślady przeszłości – uczniowie adoptują zabytki”.  Na kolejnych spotkaniach zastanawiali się jaki zabytek „wziąć” pod swoją opiekę. Zdecydowali, że każdy zaproponuje obiekt zabytkowy ze swojej miejscowości. Zaczęły spływać propozycje, najczęściej obiektem zainteresowań były  kapliczki przydrożne.  Jednocześnie na spotkaniach uczniowie  zastanawiali się, co to jest zabytek i dlaczego trzeba go chronić. Dowiedzieli się także, czym różni się opieka nad zabytkiem od jego konserwacji.
Na początku listopada pani katechetka zorganizowała wycieczkę na cmentarz wojenny z czasów I wojny światowej na Pańskiej Dolinie w miejscowości Wierzba. Uczniowie pojechali,  by zapalić znicze i pomodlić się za spoczywających tam żołnierzy. Gdy tylko dotarli na miejsce, jednogłośnie podjęli decyzję, że otoczą opieką tą właśnie nekropolię.

Cmentarz założony w 1914 roku, zajmuje powierzchnię 0.056 ha. Mogiły są zlokalizowane w pięciu rzędach. Na cmentarzu znajdują się 4 mogiły indywidualne oraz 21 mogił zbiorowych. Na niektórych znajdują się jeszcze pozostałości oryginalnych drewnianych krzyży  z napisami. Daszki na krzyżach w większości uległy zniszczeniu. W 15 mogiłach zbiorowych i 4 mogiłach indywidualnych spoczywa 64 żołnierzy z armii austriacko- węgierskiej. W 6 mogiłach zbiorowych 60 żołnierzy armii rosyjskiej. Pierwotnie granice cmentarza wyznaczał wał ziemny do 1,5 m wysokości- dobrze zachowany. Pod koniec  lat 90-XX wieku postawiono drewniany płot (obecnie częściowo zniszczony). Na środku obiektu umieszczono metalowy krzyż. Miejsce to wymagało odnowienia i uporządkowania, gdyż upływający czas pozostawił na nim wyraźny ślad. Kolejnym krokiem uczniów była wizyta w Urzędzie Gminy. Umówili się na spotkanie z  Wójtem Gminy Panem Waldemarem Raczyńskim. Przedstawiciele klasy I c zostawili tam pismo, w którym prosili o zgodę  i pomoc  w realizacji projektu. Pan Wójt wyraził zgodę na  sprawowanie opieki nad cmentarzem żołnierskim z czasów I wojny światowej znajdującym się na terenie gminy Stary Zamość. Uczniowie zwrócili się także do konserwatora zabytków o pomoc w realizacji przedsięwzięcia, tu także spotkali się z miłym przyjęciem i obietnicą pomocy.
 
Do Centrum Edukacji Obywatelskiej w Warszawie zostało wysłane zgłoszenie udziału w ogólnopolskim projekcie „Ślady przeszłości – uczniowie adoptują zabytki”
 
Nawiązano współpracę z Gminną Biblioteką Publiczną w Starym Zamościu. Tam na jednym ze spotkań pani dyrektor biblioteki Elżbieta Czarny opowiedziała o cmentarzu na Pańskiej Dolinie, uczniowie obejrzeli także wystawę „Cmentarze z czasów I wojny światowej na terenie gminy Stary Zamość”.
 
W ramach projektu odbyła się wycieczka  Muzeum Okręgowego w Zamościu, gdzie  przybliżono pracę historyka i konserwatora zabytków.
Uczniowie nie zapominali również o grobach żołnierzy spoczywających na cmentarzu parafialnym w Starym Zamościu. Porządkowali je i zapalali tam znicze.
 
W związku z tym , że na cmentarzu na Pańskiej Dolinie spoczywają żołnierze z armii austro- węgierskiej i rosyjskiej postanowiono zwrócić się do Ambasady Austrii i Rosji w Polsce z prośbą o objęcie patronatem działań gimnazjalistów.
Było zaszczytem i nobilitacją, gdyż i Ambasada Austrii, i Ambasada Rosji objęły patronatem prace restauracyjne na cmentarzu. Ambasada Austrii przekazała także informacje o naszym przedsięwzięciu austriackiej organizacji Czarny Krzyż, zajmującej się grobami wojennymi. Po zakończeniu  projektu uczniowie obiecali przesłać obydwu ambasadom raport z podjętych  prac.
 
Przed spotkaniem z panią konserwator i ewentualnymi pracami na samym cmentarzu,  uczniowie udali się powtórnie do Urzędu Gminy, prosząc  pana Wójta o wsparcie finansowe  potrzebne do prac porządkowych. Postanowili odświeżyć płot otaczający nekropolię. Po uzyskaniu zgody  przystąpiono do realizacji zadania. Pierwszym etapem było odmalowanie nieuszkodzonej części płotu. W późniejszym czasie odnowiono także tablicę informacyjną oraz zamontowano tabliczkę o adopcji nekropolii przez uczniów Gimnazjum w Starym Zamościu.
 
Uczniowie zaprosili pana Wójta na godzinę wychowawczą, na której był także obecny dyrektor szkoły Pan Zbigniew Świrszcz. Przedstawiono przygotowaną prezentację multimedialną. Pan Wójt wręczył przewodniczącej klasy Marlenie Krzak akt adopcji zabytku.        
Na akademii z okazji Dnia Dziecka uczniowie naszej klasy czyli  I c przedstawili swoje działania związane z projektem całej społeczności uczniowskiej.
W późniejszym czasie dokonano kolejnych napraw ogrodzenia otaczającego nekropolię. Wymieniono słupki oraz uszkodzone przęsła. Całość odmalowano. W ramach współpracy z Nadleśnictwem Pańska Dolina, pracownicy usunęli stare konary drzew zagrażające znajdującym się tam krzyżom. Od tego czasu 3-4 razy do roku, już kolejni wychowankowie gimnazjum odwiedzają cmentarz na Pańskiej Dolinie, usuwają gałęzie, wycinają samosiejki, zapalają światełka pamięci.
Prezentacja multimedialna dotycząca tego projektu została uznana za jedną z najciekawszych. Można się z nią zapoznać na Edutubie.